از زمان کشف پلاستیک تا به امروز زندگی مردم دگرگون شده و انقلابی در صنایع مختلف به‌وجود آمده است.
استفاده‌ی فراگیر از پلاستیک در کاربردهای روزانه، که تا قبل از آن شامل مواد سنتی مانند فلز، شیشه یا پنبه می شد، از نوآوری‌های مهم قرن گذشته است. پلاستیک با توجه به نوع نسبتا مقاوم و انعطاف پذیر، به‌ صورت کلی برای انسان بی‌خطر، مقرون‌به‌صرفه و در دسترس است که در زمینه‌‌های گوناگون از آن استفاده می‌شود.
امروزه پلاستیک به یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر عصر جدید تبدیل شده و ما در لحظات مختلف زندگی خود از آن استفاده می‌کنیم، زمانی که تلویزیون تماشا می‌کنیم، با رایانه کار می‌کنیم، سوار اتوبوس، قطار یا هواپیما می‌شویم همواره در حال استفاده از پلاستیک‌ها هستیم.

اما پلاستیک دقیقا چیست و از کجا آمده است؟
پلاستیک از مواد موجود در طبیعت مانند گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ، مواد معدنی و گیاهان مشتق می شود. انسان در دهه‌ی ۱۸۰۰ میلادی، برای جایگزین کردن مواد کمیابی مثل عاج فیل و لاک لاک‌پشت به تولید پلاستیک علاقه‌مند شد و اولین پلاستیک‌های مصنوعی از سلولز موجود در گیاهان و درختان به‌دست آمده است. سلولز با مواد شیمیایی گرم می‌شود و نتیجه‌ی آن ماده‌ای با دوام به‌نام پلاستیک است. امروزه اغلب پلاستیک‌ها از هیدروکربن‌هایی که در گاز طبیعی، نفت و زغال‌سنگ وجود دارند، تولید می‌شوند.
پلاستیک انواع مختلفی دارد که در ادامه به برخی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد و با مفهوم کد باز یافت حک‌شده در روی پلاستیک‌ها آشنا می‌شویم.
برای تسهیل در فرایند بازیافت، روی مواد مختلف پلاستیکی از کد بازیافت استفاده می‌شود که با توجه به آن می‌توان فهمید هر نوع کالا از چه ماده‌ای ساخته شده است.
پلیمرها، بخش عمده‌ای از مشتقات نفتی هستند که در انواع مختلف تولید می‌شوند و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. هنگامی که ترکیبات آلی در دمای بالا حرارت داده می‌شوند، به تشکیل ترکیبات آروماتیک تمایل پیدا می‌کنند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که پلیمرهای آروماتیک باید در مقابل دماهای بالا مقاوم باشند.
 
برای این که یک پلیمر در برابر حرارت مقاوم تلقی‌شود، نباید در زیر دمای ۴۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد تجزیه شود. همچنین باید خواص مورد نیاز و سودمند خود را تا دماهای نزدیک به دمای تجزیه حفظ کند. این گونه پلیمرها دارای Tg بالا و دمای ذوب بالا هستند.
پلیمرهای آروماتیک به‌دلیل قابلیت حلالیت کم، سخت‌تر از سایر پلیمرها هستند

پایداری حرارتی پلیمرها، تابع فاکتورهای گوناگونی است. از آنجا که مقاومت حرارتی تابعی از انرژی پیوندی است، وقتی دما به حدی برسد که باعث شود پیوندها گسیخته شوند، پلیمر از طریق انرژی ارتعاشی شکسته می‌شود. پس پلیمرهایی که دارای پیوند ضعیفی هستند در دمای بالا قابل استفاده نیستند و از به‌کار بردن منومرها و همچنین گروه‌های عاملی که باعث می‌شود این پدیده تشدید شود، باید خودداری کرد.
پلیمرهای نردبانی پایداری حرارتی بالاتری نسبت به پلیمرهای زنجیره‌ی باز دارند

هنگامی که از پلیمرهای مقاومت حرارتی صحبت می‌شود باید مقاومت حرارتی آنها را برحسب زمان و دما تعریف کنیم. افزایش هر کدام از این فاکتورها باعث کاهش طول عمر پلیمر می‌شود و اگر هر دو فاکتور افزایش یابند طول عمر به‌صورت لگاریتمی کاهش می‌یابد. به‌طور کلی اگر یک پلیمر به‌عنوان پلیمر مقاوم حرارتی در نظر گرفته می‌شود، باید به مدت طولانی در ۲۵۰ درجه‌ی سانتی‌گراد، در زمان‌های متوسط در ۵۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد و در کوتاه‌مدت در دمای ۱۰۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد خواص فیزیکی خود را حفظ کند.
یک پلیمر مقاوم حرارتی باید طی سه هزار ساعت و در حرارت ۱۷۷ درجه‌ی سانتی‌گراد، طی ۱۰۰۰ ساعت در ۲۶۰ درجه‌ سانتی گراد، طی یک ساعت در ۵۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد یا طی ۵ دقیقه در ۸۱۶ درجه‌ی سانتی‌گراد، خواص فیزیکی خود را از دست ندهد.
برخی از شرایط ضروری برای پلیمرهای مقاوم حرارتی، بالا بودن نقطه‌ی ذوب، پایداری در برابر تخریب اکسیداسیونی در دمای بالا، مقاومت در برابر فرآیندهای حرارتی و واکنش گرمای شیمیایی است. سه روش اصلی برای بالا بردن مقاومت حرارتی پلیمرها وجود دارد: افزایش بلورینگی، افزایش اتصال عرضی و حذف اتصال های ضعیفی که در اثر حرارت اکسید می‌شوند. افزایش بلورینگی، کاربرد پلیمرها را در دمای بالا محدود می‌کند، زیرا موجب کاهش حلالیت و اختلال در فرآورش می‌شود. برقرار کردن اتصال‌های عرضی در الیگومرها روش مناسبی است و خواص پلیمر را به‌طور واقعی اما غیر قابل برگشت تغییر می‌دهد.
پوشش‌های پلی‌یورتان و پلی‌یوریامی از پیشرفته‌ترین پلیمرهای توسعه‌یافته، هستند

انواع پلاستیک
ترموپلاستیک:  یا گرمانرم به پلیمرهایی گفته می‌شود که با افزایش دما بدون تغییر شیمیایی ذوب می‌شوند؛ این پلیمرها را می‌توان به دفعات ذوب و دوباره جامد کرد.
ترموست‌ها :یا گرماسخت‌ها پلاستیک‌هایی هستند که پس از پخت و شکل‌گیری، دیگر نمی‌توان با استفاده از حرارت شکل آنها را تغیر داد.
پلاستیک‌های زیر بر اساس میزان خطر برای انسان و محیط زیست و البته قابلیت بازیافت به هفت دسته تقسیم‌بندی می‌شوند؛ بنابراین اعداد درج‌شده روی محصولات پلاستیکی نشانه نوع پلاستیک است.
۱. پلی‌اتیلن ترفتالات (Polyethylene Terephthalate)
پلی‌اتیلن ترفتالات بیشتر از سایر انواع پلاستیک در سراسر جهان تولید می‌شود. این ماده شفاف و سفت است و زمانی که در پارچه استفاده می‌شود به عنوان پلی‌استر از آن یاد می‌شود. یکی از مهم‌ترین کاربردهای پلی‌اتیلن ترفتالات در زمینه‌ی بسته‌بندی یا بطری‌های نوشیدنی است،
پلی‌‌اتیلن ترفتالات قابل بازیافت و کد بازگردانی آن #1 است،
۲. پلی‌اتیلن (polyethylene)
پلی‌اتیلن انواع مختلفی دارد (پایین مطلب) که از جمله رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به پلی‌اتیلن کم‌چگالی (LDPE) و پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) اشاره کرد که خصوصیات آن‌ها متفاوت است.
پلی‌اتیلن با چگالی کم، نوعی پلاستیک شفاف و منعطف است که به صورت گسترده در بسته‌بندی‌ها و کیسه‌های پلاستیک در فروشگاه‌های مواد غذایی استفاده می‌شود. این ماده از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است اما مقاومت کششی پایینی دارد.
پلی‌اتیلن با چگالی بالا، نوعی پلاستیک سفت است که برای بسته‌بندی‌های پلاستیکی محکم‌تر مانند ظروف شوینده لباسشویی و همچنین کاربردهای ساختمانی یا سطل‌های زباله استفاده می‌شود. این ماده هنگام قرار گرفتن در معرض انواع مواد در برابر خوردگی مقاومت نشان می‌دهد.
کد بازگردانی پلی‌اتیلن با چگالی بالا #2 و پلی‌اتیلن با چگالی کم #4 است. پلاستیک پلی‌اتیلن با چگالی بالا رایج‌ترین پلاستیک بازیافت شده است و یکی از ایمن‌ترین انواع پلاستیک محسوب می شود، در حالی که پلی‌اتیلن با چگالی پایین گرچه نسبتا بی‌خطر است اما معمولا بازیافت نمی‌شود.
۳. پلی وینیل کلراید (Polyvinyl Chloride)
پی‌وی‌سی (PVC) از پلاستیک‌های شفاف و مقاوم در برابر ضربه و خوردگی است که بیشتر در کاربردهای ساختمانی و تجاری همچون لوله‌کشی، عایق‌کاری سیم‌های الکتریکی، بسته‌بندی‌های محکم مانند ظروف یک‌بار مصرف، لوله‌ها، کفپوش و قاب پنجره استفاده می‌شود. در مشاغل ساختمانی لوله‌ی پی‌وی‌‌سی اغلب با کلمه‌‌ی اسکجول (Schedule) یاد می‌شود که نشان‌دهنده‌ی ضخامت لوله نسبت به طول آن است.
کد بازگردانی این پلاستیک #3 و بازیافت آن سخت است و کمتر از یک درصد مواد ساخته‌شده از این نوع پلاستیک بازیافت می‌شوند.
۴. پلی‌پروپیلن (Polypropylene)
پلی‌پروپیلن نوعی پلاستیک با دوام است که می‌تواند در مقابل دماها و مواد مختلفی مقاومت نشان دهد. این پلاستیک نیمه‌شفاف و دارای سطحی با اصطحکاک پایین است، به خوبی با مایعات واکنش نشان نمی‌دهد، به‌راحتی آسیب‌های آن تعمیر می‌شود و مقاومت الکتریکی خوبی دارد (به‌عنوان مثال عایق الکتریکی خوبی است). همچنین پلی‌پروپیلن به‌دلیل انعطاف‌پذیری و سازگاری بالا از پرکاربردترین پلاستیک‌های بازار به حساب می‌آید.
۵. پلی‌کربنات (Polycarbonate)
پلی کربنات یک ماده شفاف است که به دلیل بالا بودن مقاومت آن در برابر ضربه نسبت به سایر پلاستیک‌ها شناخته شده است. این پلاستیک در گلخانه‌ها که به هر دو قابلیت انتقال بالا و استحکام بالا نیاز دارند و همچنین در وسایل ضدشورش پلیس، استفاده می‌شود. از برخی کاربردهای این پلاستیک می‌توان به استفاده در عینک‌های آفتابی، پوشش استخر، انواع نورگیرها و شیشه‌های نشکن اشاره کرد.
کد بازگردانی این پلاستیک #7 است.
۶. اسید پلی‌لاکتیک (Polylactic Acid)
اسید پلی‌لاکتیک نسبت به سایر پلاستیک‌های دیگر این لیست منحصربه‌فرد است زیرا از زیست‌توده به جای نفت مشتق شده است و به همین دلیل بسیار بهتر از مواد پلاستیکی سنتی تجزیه می‌شود. برخی کاربردهای این نوع پلاستیک شامل لیوان‌ها و ظروف قابل تجزیه، بسته‌بندی‌های مواد غذایی، چاپ سه‌بعدی، بطری‌ها و برخی ابزار پزشکی است.
کد بازگردانی این پلاستیک #7 است و پلاستیک‌هایی که با این کد بازگردانی ثبت شده‌اند معمولا بازیافت نمی‌شوند.
۷. پلی‌استایرن (Polystyrene)
پلی‌استایرن نوعی پلاستیک همه‌کاره است که می‌تواند محکم و شفاف یا به فرم فوم مات تولید شود. از این پلاستیک به‌صورت گسترده در بسته‌بندی‌ها تحت نام تجاری استیروفوم استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای آن می‌توان به ظروف یک‌بار مصرف مثل بشقاب‌ها، فنجان، کارد و چنگال، عایق ساختمانی و به عنوان یک ماده‌ی شفاف طبیعی برای تولید درب نوشابه‌های غیر الکلی یا ابزار پزشکی مانند لوله‌های آزمایش یا ظروف پتری اشاره کرد.
کد بازگردانی این پلاستیک #6 است و برای بازیافت چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
۸. آکریلیک (Acrylic)
آکریلیک بیشتر به دلیل کاربرد آن در ساخت دستگاه‌های نوری شناخته شده است. این ماده به‌شدت شفاف، مقاوم در برابر خراش و سایش، مقاوم در مقابل گلوله و اشعه‌ی UV است و در صورتی که بشکند احتمال این که به بافت‌‌های حساس نزدیک آن از جمله پوست یا چشم آسیب برساند کمتر است. مقاوم بودن اکریلیک ۱۷ برابر بیشتر از شیشه بوده و نگهداری آن راحت‌تر است.
برخی کاربردهای آکریلیک عبارتند از: استفاده در ساخت آکواریوم، لنز چراغ‌های بیرونی خودرو، وان حمام، سینک، لنزهای چشمی و مواد ترمیم‌کننده‌ی دندان.
کد بازگردانی این پلاستیک #7 است.
۹. استال (Acetal)
استال یا پلی‌اکسی‌متیلن (POM) ، یک پلاستیک مستحکم کششی بسیار بالا با خاصیت ضداصطحکاک است که به دلیل مقاومت بالایش در برابر گرما، سایش، آب و ترکیبات شیمیایی شناخته شده است. ضریب اصطحکاک پایین به همراه سایر خصوصیات این پلاستیک باعث شده است از آن در کاربردهایی مانندچرخ‌دنده استفاده شود، همچنین در ساخت فنر، قطعات پمپ، قطعات ماشین آلات صنعتی، ساخت دستگیره، نساجی، خودروسازی، ساخت لوازم خانگی، هواکش و غیره کاربرد دارد.
کد بازگردانی این پلاستیک #7 است.
۱۰. نایلون (Nylon)
نایلون از انواع پلاستیک پر کاربردی ست که به‌صورت گسترده در زمینه‌های مختلف از جمله پوشاک، تقویت‌کننده مواد پلاستیکی مانند لاستیک اتومبیل، در وسایل نقلیه و تجهیزات مکانیکی و همچنین به عنوان طناب یا نخ استفاده می‌شود. نایلون به دلیل استحکام بالا، مقاوم بودن در برابر دمای بالا و سازگاری شیمیایی زیادی که نسبت به سایر پلاستیک‌ها دارد به عنوان جایگزینی برای فلزات کم مقاومت در کاربردهایی مانند موتورهای ماشین نیز استفاده می‌شود.
کد بازگردانی این پلاستیک #7 است.
۱۱. آکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)
ABS پلاستیکی مقاوم، منعطف، براق، با قابلیت پردازش بالا است که در برابر مواد شیمیایی فاسدکننده و ضربه‌های فیزیکی بسیار مقاوم است. به‌سادگی می توان از آن استفاده کرد، به‌راحتی در دسترس است و درجه دمای ذوب پایینی دارد که باعث می‌شود بتوان از آن در چاپ سه‌بعدی استفاده کرد. هزینه‌ی تولید این پلاستیک نسبتا کم است و اغلب در صنایع خودروسازی و سردکننده‌ها استفاده می‌شود.
کد بازگردانی این پلاستیک #7 است.

جدول کد های بازیافت